Midilli Adası Gezi Rehberi

Ayvalık’ın karşısında bulunan adaya Midilli desek de aslında gerçek adının Lesvos Adası olduğunu söylesem inanır mısınız? İlk duyduğumda bende inanamadım ama araştırınca öğrendim ki herkes Midilli’ye feribotlarla gide gele adanın adı Midilli kalmış. Yani aslında adanın merkezi Midilli ama asıl adı Lesvos. Peki ben bu bilgiyi öğrendikten sonra neden Lesvos demeyeceğim çünkü artık herkes Midilli olarak biliyor. Ama en azından gerçeği öğrenmiş bizler bu yanlış bilgiyi bilelim ve kendi aramızda bu bilgiyi yayalım. Belki yıllar sonra hepimiz bu adaya Lesvos diyebiliriz, neden olmasın.

Yunan Adaları’nın en büyük üçüncü adası olan Lesvos’ta bir hafta kaldık ve inanın hiç sıkılmadık. Hem ada çok büyük hem yapılacak çok şey olunca sıkılmak aklımıza bile gelmedi. Adada geçirdiğimiz bir hafta boyunca üç farklı yerde konakladık. Hepsi de birbirinden güzeldi bu yüzden Midilli Adası konaklama tavsiyelerimi Midilli Adası Konaklama Rehberi yazımda paylaştım.

Midilli Adası’nda nerede ne yenir noktasında detaylı bilgi verdiğim Midilli Adası Mekan Rehberi yazımı da okumanızı tavsiye ediyorum. Yunan mutfağından tüm detaylarıyla bahsettiğim Komşunun Lezzeti: Yunan Mutfağı yazımda Yunanlıların yemek kültürünü yakından tanıyabilirsiniz. Ayrıca adanın turistik noktalarını not etmeniz ve genel olarak yol haritanızı çizmeniz açısından yazıya görsel olarak midilli haritası da ekledim. Şimdi hazırsanız Midilli için tüm detayları anlatmaya başlıyorum.

Midilli’ye Nasıl Gidilir?

Ayvalık Limanı’ndan kalkan Turyol feribotlarıyla Midilli’ye ulaşabilirsiniz. Turyol online bilet alımında 5 € indirim sağladığı için bu fırsatı tabi ki kaçırmadık ve gidiş-dönüş kişi başı 25 € ödedik. Midilli’ye en uygun ve en hızlı Turyol feribotlarıyla gidebilirsiniz. Gitmeden önce biletinizi online alırsanız hem indirimden faydalanırsınız hem de ofise gidip almak için vakit kaybetmezsiniz. Feribotumuz kalkmadan hemen önce limanın karşısında bulunan Turyol ofisinden check-in yaptıktan sonra pasaport kontrolünden geçtik ve hemen feribota bindik. Yaklaşık 1,5 saatlik keyifli bir yolculuğun ardından Midilli’ye vardık. Eğer günübirlik gelecekseniz zamandan kazanmak için feribottan hızlıca pasaport kontrolüne geçmenizi öneririm.

Midilli Adası Türk vatandaşlarına vize uygulaması yapılıyor. Yani yeşil pasaportunuz var ise vizesiz girebilir, bordo pasaport sahibi iseniz schengen vizesi ya da kapıda vize uygulaması ile giriş yapabilirsiniz. Kapıda vize uygulamasının sadece yaz döneminde geçerli olduğunu unutmamakta fayda var. Daha detaylı bilgi için Yunanistan Kapı Vizesi yazısına göz atın.

Midilli Araç Kiralama

Adaya gitmeden önce internetten araştırdık. Gittiğimiz dönem bayram tatilinin son gününe denk gelmesine rağmen bir çok firmada araç kalmamıştı. Bu yüzden özellikle tatil dönemlerinde aracı önceden ayarlamak avantajlı olabilir. Yaptığımız araştırmalar sonucu Kosmos Rent a Car ile anlaştık. Adaya vardığımızda pasaport kontrolünden sonra limanda ismimizin yazılı olduğu bir kağıt ile kiralama firmasında görevli kişi bizi bekliyordu. Ufak kağıt işlemlerinden sonra aracımızı bir hafta için kiralamış olduk. Düldül adını verdiğimiz minik arabamıza 1 hafta için 140 € ödedik.

Lesvos (Midilli) Adası

Aslında Lesvos Adası bugünkü gerçek adı Lesvos’u Teselyalı kahraman Lapithos’un oğlu Lesvos’tan aldığı rivayet ediliyor. Lesvos Adası, Osmanlı hakimiyetinde yönetildiği dönemden beri Türkler tarafından Midilli Adası olarak kabul edilmiş. Herkes böyle bildiği için biz Lesvos olduğunu bilelim ama ben Midilli demeye devam ediyorum. Adanın antik adı Mytilene olduğu için bu isimle de duyabilirsiniz.

Ayvalık’ın komşusu Midilli Adası, Girit ve Evia adalarından sonra Yunanistan’ın üçüncü büyük adası ve diğer adalara göre daha ormanlık. Adanın batı kesimi çorak ve denizinin çoğu zaman dalgalı oluyor ama doğu kesimi zeytin ve çam ağaçlarıyla kaplı, denizi daha keyifli.

Midilli Adası’nda yerel halk tarım, hayvancılık ve balıkçılıkla geçimini sağlıyor. Özellikle zeytinyağı üretimi çok gelişmiş durumda. Yılda yaklaşık 50 bin ton zeytinyağı elde ediyorlar. Bir de içme suyunun kalitesinden dolayı Yunanistan’ın Uzo (Yunan Rakısı) üretim yerleri burada ve en iyi Uzoların Midilli Adası’nda üretildiği söyleniyor.

Midilli Adası’na Gitmeden Önce Bilmeniz Gerekenler

• Midilli Adası’na bordo pasaport sahipleri için Schengen vizesi ya da kapıda vize gerekiyor.
• Midilli Adası’nın başlıca kasabaları; Mytilene, Pappados, Plomari, Polichnitos, Kalloni, Petra, Molyvos ve Eresos.
• Midilli Adası’nda keşfedilmeyi bekleyen yaklaşık 70 köy var.
• Adada Gera ve Kalloni adında iki büyük körfez bulunuyor. Kalloni körfezi büyük bir iç deniz ve burada 263 hektarlık tuz havzası bulunuyor ve bu özelliğiyle Yunanistan’ın 3. büyük tuz alanı olarak biliniyor.
• Kum plaj arayanlar için adanın en uzun plajı Vatera bizim en keyif aldığımız yer oldu. Adanın plajlarında şezlong ve duş ücretsiz. Hal böyle olunca bizde verilen hizmet karşılığından içecek içerek tüm gün imkanlardan yararlandık. Diğer alternatif plajlar; Petra, Anaxos, Saint Hermogenes, Saint Isidore, Melinda, Kalloni, Sigri ve Tarti.
• Ada termal turizmi açısından oldukça gelişmiş. Rahatlamak için birçok termal merkezler bulunuyor. En başlıcaları Eftalou, Gera Gulf, Polichnitos termal kaplıcaları ve Mesagros Hamamı. Antik termal havuzlarında ve deniz manzaralı jakuzilerde gün boyu keyif yapabilirsiniz. Biz Eftalou’dakine gittik, ilginç bir deneyim oldu. Eğer böyle bir deneyim düşünürseniz mutlaka deneyin.
• Petra ve Molivos arasında ulaşım sağlayan turistik bir tren var. Belirli sıklıklarla bu keyifli treni kullanarak hem aracı park etme derdinden kurtulursunuz hem de geze geze gidersiniz. Limitsiz bileti 5 €, tek yön 3 € gibi uygun bir fiyatı var.
• Dünyanın en büyük ikinci taşlaşmış ormanı Midilli Adası’nda yer alıyor. Fosilleşmiş bitkileri görmek için adanın en batı ucuna gitmelisiniz.
• Midilli merkezde sahilde adanın en meşhur pastanesi Panellinion‘da Yunan Frappesi içip serinleyin. Tatlıları çok güzel olmasa da içerisi tarihi ve güvercinler içeride uçuyor, ortamı deneyimlemeye değer.
• Polichnitos kasabası Osmanlı döneminden beri termal havuzları ile ünlenmiş. Eğer buraya kadar gelirseniz termal havuzların yakınlarında Almyropotamos köprüsünü de görmeden dönmeyin.

Midilli Adası’nda Gezilecek Kasabalar

Mytilini

Adaya ayak basar basmaz etkileyici kubbesiyle Agios Therapontas Kilisesi göze çarpıyor. Merkezin sembolü olan kiliseden sonra diğer önemki yapı ise kale. Midilli Kalesi olarak bilinen bu kalenin aslında orijinal ismi Gataluzi Kalesi. Yeşilliklerle dolu bir tepede, denizin kenarında yer alıyor. Diğer bir yanda Midilli limanına paralel olan adanın en uzun caddesi Ermou Caddesi. Çarşıyı bir kez olsun baştan sonra yürümek gerek. Caddenin sonunda geldiğinizde Osmanlı’nın izlerini taşıyan yıkık camiye dikkat edin, adım adım eskinin izlerini taşıyor bu cadde. Midilli’nin kordonboyunda bir kez olsun yürüyün. Sahilde ihtişamıyla gelen ziyaretçilerini karşılayan 1860 yılından kalma Agios Therapontas Kilisesi’nin içerisine girip daha yakından görün. Midilli Adası’nda doğmuş ünlü şair Sappho’nun anısına yapılmış Sappho Meydanı sahilde yer alıyor.

Midilli’de merkezde keşfedilecek bir çok mekan var. Biz tercihlerimizi en meşhur ve olmazsa olmazlardan yana kullandık. Turistik olmasına rağmen bir adada olduğumuz için Avrupa’daki turistik tuzaklar neyse ki burada yok. Bu yüzden turistik diye geri durmak yanlış bir algı. Merkezde deniz ürünü için beğendiğim O Ermis ve Kalnterimi, ikiside salaş mekanlar buna rağmen çok kaliteli bir akşam yemeğini uygun fiyata yiyebiliyorsunuz.

Skala Skamnias

Skala Skamnias sahil kasabasının bağlı olduğu Skamnia Köyü, Midilli Adası’nın en yüksek dağlarından Lepetimnos Dağı’nın yamacında yaklaşık 300 metre yükseklikte kurulmuş. Sikaminia Yunanca’da dut ağacı demek, adını da burada bulunan dut ağaçlarından almış. Adanın balıkçı kasabası olarak anılan kısmı ise bu köyün sahil tarafı. Kayalıklar üzerine kurulmuş kilise bu köyün simgesi haline gelmiş. Bu sahil adanın en kuzey ucu olduğu için Assos’u çok daha yakından görebilirsiniz. Türkiye kıyılarına çok yakın olup, başka bir ülkede olmayı hissetmek de ayrı bir duygu. Bu manzaraya karşı nefis deniz ürünleri tadabileceğiniz Mouria tou Myrivili‘ye biz öğle yemeği için gittik.

Petra

Genellikle otellerin yer aldığı turistik bir kasaba olan Petra, Molivos’a en yakın yerleşim yeri. Kelime anlamı Yunanca’da kaya anlamına geliyor ve adını kasabasının tam ortasında bulunan 35 metre yükselikteki kayadan almış. Bu kayanın üzerinde 114 basamakla çıkabileceğiniz Panagia Glikofilusa Kilisesi var ve özellikle gün batımında manzarası daha da muhteşem oluyor. Petra’nın merkezinde yer alan çarşısı, eski evleri ve renkli sokakları ile keyifli, bir kez olsun dolaşın. Sahilinde yer alan kafe ve tavernaları tercih edebilirsiniz. Benim favorim özellikle nefis Kavala kurabiyeleriyle Tsalikis oldu. Dondurması ile de ünlü ama ben çok sevmedim. Buna rağmen buraya gelip Kavala kurabiyesi yemenizi şiddetle öneriyorum çünkü muhteşem!

The Women’s Cooperative tam bir kadın girişimi müzikli taverna. Biz gittiğimizde Petra’daki tadilatta olduğu için Molivos’ta yeni açılana gittik. Gün batımına tam zamanında yetiştik. Yazın bu saatlerde yemeğe yetişmek büyük lüks çünkü bir çok kişi daha geç saatlerde geliyor ve gün batımında hem güzel bir manzaraya şahit oluyoruz hem de az kişi olduğu için mekan bize ait gibi oluyor. Güneşin batışı burada çok keyifliydi, akşam yemeği için kesinlikle gitmelisiniz.

Molivos

Adanın en canlı kasabası Molivos’a aynı zamanda Mithimna da deniyor. Midilli Adası’nın Türkiye’ye en yakın yeri Assos ve Molivos’tan deniz uzaklığı sadece 10 km, komşuluktan öteyiz. Adanın en canlı kasabasında sokakların arasında dolaşmak çok keyifli. Sokaklarında minik minik sevimli dükkanlardan bir şey almayacaksanız bile dolaşın, her biri ayrı güzellikte. Burayı keşfederken öğrendiğim ilginç bir bilgi de bu kasabada halka açık 25 tane çeşme bulunuyormuş. Her biri Osmanlı zamanından kalma, eski zamanlarda evlere su dağıtmak için kullanılmış. Kasabanın en yüksek noktasında Bizans döneminden kalma Mythimma’s Kalesi buranın simgesi. 3 ayrı kapısı olan kaleye gitmek için en doğru zaman kesinlikle gün batımı saatleri. Kaleye çıktığınızda tepede panoramik manzarada dinlenmek isterseniz çevrede bulunan kafelere oturabilirsiniz.

Molivos’ta keşfettiğimiz en iyi deniz ürünü restoranından bahsetmek istiyorum. Octopus, Molivos iskelenin en popüler mekanlardan biri. Hal böyle olunca rezervasyonsuz buraya gelmek büyük hata olur. Biz öğle saatlerinde sahilde dolaşırken büyük ısrarlar sonucu bu masaya rezervasyon yapabildik. İki kişi olmanın avantajıyla deniz kenarında yer bulduk.

Midilli Adası’ndayken iki kez gittiğimiz tek yer olma özelliği taşıyan Blue Fox bizim en favori yerimiz oldu. Molivos’un çarşısında yukarı doğru tırmandığımızda denizin sonsuzluğunda havalanacakmış hissi yaratan balkonunda saatlerce oturduk. Huzur dolmak için en güzel köşelerden biri, eğer yükseklik korkunuz yoksa balkonun ucuna oturun, en güzeli.

Plomari

Adalılar buraya Ege’nin balkonu diyor çünkü adanın en güney ucunda ve Ege Denizi’ne açılan bir balkona benzetiliyor. Plomari üç kelimeyle özetleyebilirim; geleneksel mimaride evler, lokal yemekleri ve uzo kokulu sokakları. Dünyada rakının ilk üretildiği yer olarak geçen Plomari’de her yıl Ağustos ayında uzo festivali düzenleniyor.

En kaliteli uzo fabrikasının sahibi Barbayannis ailesi 1860’dan beri Barbayanni markasını üretiyor. Uzoların efendisi olarak anılan Barbayanni ve uzo hakkında bilgi sahibi olmak için Barbayannis Uzo Müzesi’ni ziyaret ettik. 1860 yıllarında Efstathios I. Barbayannis Rusya’nın Odessa şehrinden damıtma hakkında bilgi sahibi oluyor ve Plomari’ye gelerek ilk damıtma sürecine başlıyor. Uzo üretimi şuanda 5. nesille devam ediyor.

Müzeyi ziyaret ettikten sonra üretim süreci için fabrika kısmına geçtik. İyi bir uzo nasıl olmalı noktasında uzun uzun bilgiler verildi ve en keyifli kısmı tadıma geçtik. Görselde görüldüğü gibi temelde 4 çeşitleri var ancak en çok tüketilenler yeşil ve mavi renkteki şişeler. Mavi olanın alkol oranı daha yüksek ve bizim Yeni Rakı’ya yakın bir lezzeti var. Beni en çok şaşırtan ise Uzo üretiminde bir numara olan bu fabrikada üretim kısmında 5 kişinin çalışması. Gerçekten inanılmaz! 17 ülkeye dağıtım yaparak yılda 250.000 şişe üreten adeta piyasaya hükmeden markalaşmış bir fabrika olmasına rağmen tek bir bant üzerinde el ile paketleme yapması bana göre tam bir başarı hikayesi.

Kalloni

Yunanistan’ın 3. büyük tuz havzasına dünyanın bir çok yerinden kuş gözlemcisi geliyor. Tabiat harikasında bu kuş gözlem yerine dürbünlerinizi kapıp flamingoları izlemeye gelebilirsiniz. Biz çok meraklısı olmadığımız için arabayla geçerken uzaktan izlemeyi tercih ettik. Adanın ikinci merkezi olan Kalloni, aslında sardalyası ile meşhur. Eğer taze sardalya yemek istiyorsanız, rotanıza burayı da ekleyin. Kasabanın sahil tarafı yani Skala Kalloni’nin meydanında Pagotelli isimli dondurmacıda adanın en iyi dondurmasını tadabilirsiniz. Kalloni’ye yolumuzu çevirmemizin bir diğer sebebi ise Moni Limonos Manastırı. Adanın korunmuş en güzel ibaret yerlerinden biri, içeri girdiğinizde büyülenecek kadar etkileyici. 1526 yılında kendilerini dine adayan papazların kendilerine küçük bir kilise inşa etmesiyle başlıyor Moni Limonos’un hikayesi. Bahçesinde Osmanlı döneminden kalma çeşmeler var. İçerisini özgürce inceleyebiliyorsunuz herhangi bir engel yok. Çok sakin ve huzur verici bir ortam, inanılmazdı.

Eresos

Dünyaca ünlü lirik şair Sappho’nun doğduğu yer Eresos’un merkezi kıyıya biraz uzak kalıyor. Sahilde yer alan bölgesine Skala Eresou deniliyor. Buraya gelince geleneksel evlerinin çevrelediği sokaklarında dolaşın ve sahilinde yer alan kafelerinde dinlenmek için oturun. Gerçekten çok keyifli. Sahili çok düzgün ve denizi çok muhteşem görünüyordu fakat biz buranın böylesine güzel bir denizi olduğunu bilmediğimiz için plaj kıyafetlerimizi yanımıza almamıştık. Baya pişman olduk. Eresos’un rüzgarı baya kuvvetli olduğu için bu bölgede rüzgar sörfü yapanlar çoğunlukta.

Antik Yunan’da şairi Sappho’nun lezbiyen olduğu hatta bu kelimeyi ilk kez söyleyen kişi olarak biliniyor. Hal böyle olunca sahilde heykeli dikilmiş. Dünyanın bir çok yerinden bu adaya gelerek özgürce yaşayan lezbiyenlerle dolu bu kasabada çok sayıda el ele dolaşan çift görürseniz nedeni bu. Eresoslu şair Sappho için her sene Lezbiyen Festivali de düzenleniyor.

Mantamados

Adını ‘’Manda’’ kelimesinden almış köyü geleneksel evlerinin güzelliğinin önüne lokal lezzetleri geçmiş. Mandamados/Mantamados köyü mandıralarıyla ünlü olunca buraya gelip lor peynirine benzeyen mizithra peyniri, bizim eski kaşara benzeyen kızartma peyniri ladotiri almadan ayrılmayın. Köyün meydanında yer alan marketlerden dilediğinizi alıp evinize götürebilirsiniz. Ben ladotiri peynirini o kadar çok sevdim ki kocaman bir paket aldım, döndüğümde kahvaltılarda kızartma yapıp yedim.

Şirin kasabanın en önemli ziyaret noktası Bizans döneminden kalma Taksiarhis Manastırı’nın çünkü oldukça ilginç bir hikayesi var. Rivayetlere göre eski zamanlarda bu kilise yapılan adaklardan dolayı çok zenginmiş ve bu yüzden Arap korsanlar tarafından çoğu zaman yağmalanmış. Bir gün ayin sırasında rahiplerden biri çan kulesine çıktığında Arap korsanlar saldırıya geçerek aşağıdaki tüm rahipleri öldürmüş. Aşağı inen rahip yerlerdeki kanların toprağa karıştığını gördüğü an bayılır ve bir rüya görür. Rüyasında melekler ondan kanlı toprak ile heykel yapmasını istemiş ve günümüzde içeride hala o kanlı heykel sergileniyor. Hatta yapılan araştırmalar sonucu içerisinde kan olduğu doğrulanmış. Bu yüzden burada dilenen dileklerin kabul olduğu inancı varmış. İçeride fotoğraf çekmek yasak olduğundan paylaşamıyorum ama sizin yolunuz düşerse mutlaka ziyaret edin. Manastırdan çıktıktan sonra avlusunda bulunan kafeden lokma ve bol fındıklı ve ballı yoğurt alıp çam ağaçlarının altında bir masaya oturduk. Lokmanın üzeri de bizdeki gibi bol tarçınlı ve fındık tozlu. Ben yoğurt ve lokmanın tadını hala unutamıyorum. Çıtır çıtır lokma ile ballı yoğurt gerçekten yemeden dönülmez.

Agia Paraskevi

Adanın Zeytinyağı Sanayi Üretimi Müzesi‘ni görmek için Agia Paraskevi’ye gittik. Bizim için zeytinyağında Ayvalık ne kadar değerli ve özel ise Yunanistan için de Midilli Adası’nda üretilen zeytinyağı öylesine kıymetli. Bu yüzden müzeyi listemize ekledik. İçerisinde kültür merkezi olan harika bir bina kompleksi olan müze eski zeytinyağı imalathanesi alanında kurulmuş. Zeytinyağının üretim sırasındaki tüm süreçleri ve makineleşmenin kazandırdığı etkiler hikayeleştirerek anlatılan müzeyi ziyaret etmekten çok keyif aldık.

Sigri

Adanın merkezine en uzak köyü Sigri diğer yerlere göre daha sakin ve huzurlu. Nobel ödüllü yazar Albert Camus burayı ziyaret ettikten sonra Sigri için “Tanrının toprakları” benzetmesini yapmış. 40 milyon yıl önce bir yanardağ faaliyete geçerek adanın batı bölgesinde yer alan ormanları lavlar altında bırakmış.  Pompei’de lavlar ile insanların taşlaşması gibi adada da ağaçlar lav etkisiyle taşlaşmış. UNESCO tarafından koruma altına alınan bu doğa harikasında kazılar hala devam ediyor. Adanın en batısında yer aldığı için çoğu kişi gibi bizde uzaklığından dolayı gidemedik ancak zamanı olanlar dünyaca ünlü fosil ormanını listesine eklesin.

Agiasos

Adadaki diğer köylerden farklı bir köy keşfetmek isteyenler mutlaka Agiasos köyüne uğrasın. Geleneksel renklerle dolu köyde dolaşmak adeta zamana yolculuk yapmak. Köyün nefis bir doğası var ve etraftaki kestane ağaçlarından dolayı oyma kestane ürünler var. Rengarenk seramiklerle dolu köyde her köşede ufak bir seramik dükkanı var, çeşitli tabaklar, kaseler ve magnetler bulabilirsiniz. Ama köye girdiğinizde ilk olarak sizi sol tarafta şirin mi şirin baba-oğul işletmesi olan bir seramik dükkanı karşılıyor. Buraya girdiğinizde el yapımı çok güzel ürünler bulabilirsiniz. Köye devam ettiğinizde de samimiyetiyle, cana yakınlığıyla köy halkı sizleri karşılayacak.

Gitmeden önce Agiasos’un Şirince’ye benzetildiğini okumuştum ama gidince benzerlikten çok farklılıkları gördüm. Burada yaşam sokaklara kadar taşmasına rağmen sakin ve köy halkı gelen turistlere kazanç gözüyle bakmıyor. Dükkanlara girip çıktığımızda hiçbir şey almasak bile bize yarı İngilizce yarı Türkçe bizimle konuşmaya çalıştılar. Türk olduğumuzu tahmin ederek merhaba ile başlayan sohbet köyde neler bulabileceğinizi, nereleri gezeceğimize kadar gitti.

Köy meydanında dolaşırken antika eşyalar satan köylü amca da yine aynı şekilde bizim kendi aramızda Türkçe konuşmamızı duyup gözlerinin içi parladı. Tezgahını bize göstererek 1920’lerden kalan belgeleri anlatmaya başladı. Mübadele zamanı Türkiye’den göç eden ailesinden kalan tapu örneklerini ve nüfus cüzdanlarını gösterdi ve gözleri doldu. Bu yaşadığım an beni bir kez daha bizim onlardan onların da bizden olduğunun en açık kanıtıydı. Köyden ayrılırken iyi ki de buraya uğramışız dedik. Agiasos benim şuana kadar gördüğüm en samimi köy, yeri bende hep ayrı kalacak.
Seyahatlerimle ilgili paylaşımlarımı Facebook ve Instagram hesaplarından takip edebilirsiniz.